حزن بر فاسقان (قرآن)در قرآن کریم به شایسته نبودن دلسوزی و تاسف، بر فاسقان اشاره شده است. ۱ - لزوم پرهیز از حزن بر فاسقاندر آیه ۲۶ سوره مائده به لزوم پرهیز دلسوزی و اندوه، بر فاسقان اشاره شده است: «... فلا تاس علی القوم الفـسقین. (خدا به موسی) فرمود (ورود به) آن (سرزمین) چهل سال در ایشان حرام شد (که) در بیابان سرگردان خواهند بود پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور.» ۱.۱ - نهی موسی از تاسف بر بنی اسرائیلسرانجام دعای موسی علیه‌السّلام به اجابت رسید و بنی اسرائیل نتیجه شوم اعمال خود را گرفتند، زیرا از طرف خداوند بموسی چنین وحی فرستاده شد که: " این جمعیت از ورود در این سرزمین مقدس که مملو از انواع مواهب مادی و معنوی بود تا چهل سال محروم خواهند ماند". (قال فانها محرمة علیهم اربعین سنة). به علاوه در این چهل سال باید در بیابانها سرگردان باشند (یتیهون فی الارض) (یتیهون از ماده" تیه " بمعنی سرگردانی است ولی بعدا این نام (نام تیه) به بیابانی گذارده شد که بنی اسرائیل در آن سرگردان بودند و این بیابان بخشی از بیابان سینا بوده است.) سپس بموسی میگوید: " هر چه بر سر این جمعیت در این مدت بیاید بجا است هیچگاه در باره آنها از این سرنوشت غمگین مباش". (فلا تاس علی القوم الفاسقین). جمله اخیر شاید برای این باشد که پس از صدور فرمان مجازات سرگردانی بنی اسرائیل به مدت چهل سال در بیابانها، عواطف موسی تحریک شد و شاید- همانطور که در تورات کنونی آمده است- درخواست عفو و گذشت از درگاه خداوند در باره آنها نمود، ولی به زودی به او پاسخ داده شد که آنها چنین استحقاقی را دارند، نه استحقاق عفو و گذشت، زیرا آنها همانطور که قرآن میگوید: افراد فاسق و متمرد و سرکشی بودند و هر کس چنین باشد چنین سرنوشتی برای او حتمی است. باید توجه داشت که این محرومیت چهل ساله که هرگز جنبه انتقامی نداشت (همانطور که هیچیک از مجازاتهای الهی چنین نیست بلکه یا سازنده است و یا نتیجه عمل است) و در حقیقت فلسفه‌ای داشت و آن اینکه بنی اسرائیل سالیان دراز در زیر ضربات استعمار فرعون به سر برده بودند و رسوبات این دوران به صورت عقده‌های حقارت و خود کم بینی و احساس ذلت و کمبود در روح آنها لانه کرده بود و حاضر نشدند در مدتی کوتاه زیر نظر رهبری بزرگ همانند موسی علیه‌السّلام روح و جان خود را شستشو دهند و با یک جهش سریع برای زندگی نوینی که توام با افتخار و قدرت و سربلندی باشد آماده شوند، و آنچه را به موسی علیه‌السّلام در مورد عدم اقدام به یک جهاد آزادیبخش در سرزمینهای مقدس گفتند، دلیل روشن این حقیقت بود. لذا میبایست سالیان دراز در بیابانها سرگردان بمانند و نسل موجود که نسل ضعیف و ناتوان بود تدریجا از میان برود، نسلی نو در محیط صحرا، در محیط آزادی و حریت، در آغوش تعلیمات الهی، و در عین حال در میان مشکلات و سختیها که به روح و جسم انسان توان و نیرو می‌بخشد پرورش یابد تا بتواند دست به چنان جهادی بزنند و حکومت حق را در سرزمینهای مقدس برپا دارد!. ۲ - فرمان خداوند به موسیپرهیز از تاسف و اندوه بر گناهکاران بنی اسرائیل، فرمان خداوند به موسی: ... فلا تاس علی القوم الفـسقین. «(خدا به موسی) فرمود (ورود به) آن (سرزمین) چهل سال بر ایشان حرام شد (که) در بیابان سرگردان خواهند بود پس تو بر گروه نافرمانان اندوه مخور.» ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حزن بر فاسقان». |